Tăng Sắc Tố Da: Nguyên Nhân, Phân Loại, Cách Làm Mờ Hiệu Quả

Tăng sắc tố da là tình trạng da sạm đen, xuất hiện các mảng/đốm da sẫm trên mặt hoặc thậm chí ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Đây là kết quả của sự sản xuất quá mức sắc tố melanin trong cơ thể - yếu tố quyết định màu sắc của da. Tăng sắc tố da có thể xuất hiện ở bất kỳ chủng tộc nào và thường vô hại. Tuy nhiên, đây cũng có thể là triệu chứng của một loại bệnh về da khác.

Tăng sắc tố da ở mặt có thể được nhận biết dựa trên các dấu hiệu phổ biến thường gặp như sau:

Các đốm đồi mồi là kết quả của việc tiếp xúc quá lâu với ánh nắng mặt trời, hình thành đốm nâu trên da, có thể xuất hiện ở bất kỳ đâu trên cơ thể, đặc biệt là da mặt và da tay. Đốm đồi mồi có kích thước từ 0,2 đến 2 cm, có hình dạng không đều và đường viền màu sậm. Tình trạng này có thể chuyển biến phức tạp và trở thành bệnh ung thư da.

Tàn nhang là một biểu hiện rõ ràng của tình trạng tăng sắc tố da ở mặt, thường được quyết định bởi yếu tố di truyền. Tuy nhiên, tàn nhang có thể được hình thành do quá trình tiếp xúc lâu ngày với tia UV và gặp nhiều ở người sở hữu làn da trắng.

Sạm da và nám da (melasma hoặc chloasma) là những biểu hiện của tình trạng tăng sắc tố da, chủ yếu xảy ra ở phụ nữ. Nguyên nhân có thể do tiếp xúc nhiều lần với ánh mặt trời, tác dụng của các loại thuốc, căng thẳng hay trong quá trình thai kỳ.

Sau khi da bị tổn thương sẽ có nguy cơ tăng sắc tố da sau viêm. Khi vết thương đã hoàn toàn lành, da sẽ trở nên phẳng và có màu sắc đậm hơn so với vùng da xung quanh. Tình trạng này thường xảy ra sau mụn trứng cá hoặc sau các liệu pháp thẩm mỹ như mài mòn da, điều trị bằng laser hoặc sử dụng mặt nạ hóa học.

Một số nguyên nhân tăng sắc tố da phổ biến hiện nay:

Khi da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, cơ thể sẽ tạo ra sắc tố melanin, bảo vệ da khỏi tác động của tia cực tím có hại. Tuy nhiên, khi tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời, cơ thể sẽ sản xuất melanin nhiều hơn để tăng cường bảo vệ da, gây ra hiện tượng tăng sắc tố da.

Khi da gặp phải tình trạng viêm nhiễm hoặc tổn thương từ các nguyên nhân như bỏng, tiếp xúc với hóa chất, viêm da dị ứng, mụn trứng cá, mụn dị ứng,... thì cơ chế tự nhiên của da sẽ được kích hoạt, làm cho sắc tố melanin tăng lên nhằm bảo vệ da, khiến da bị tối màu và tăng sắc tố da mặt.

Xem thêm: 9 Cách Trị Mụn Bọc Tại Nhà An Toàn, Hiệu Quả, Không Thâm Sẹo

Một trong những nguyên nhân gây tăng sắc tố da ở mặt là yếu tố di truyền. Cơ chế tự động sao chép DNA có thể gây ra tình trạng sạm da bẩm sinh. Người mắc phải các vấn đề di truyền như nám bẩm sinh chiếm khoảng 45% số người bị nám da. Các vấn đề di truyền này có thể dẫn đến các hiện tượng như nám, tàn nhang, hội chứng CALM (các mảng màu cà phê sữa lớn từ 2 đến 20 cm), hội chứng Peutz-Jeghers (gây ra nhiều nốt ruồi ở môi dưới, polyp dạ dày và ruột) và hội chứng Leopard (nốt ruồi). Các vùng da tăng sắc tố này có thể xuất hiện từ khi sinh hoặc trước khi trẻ đạt đến 3 tuổi do tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.

Rối loạn nội tiết tố là một trong những nguyên nhân chính gây tăng sắc tố da. Đặc biệt, tình trạng này thường xảy ra ở phụ nữ mang thai, cho con bú, những người mắc bệnh Addison (giảm chức năng tuyến thượng thận) hoặc sử dụng một số loại thuốc đặc trị. Khi mức độ estrogen và progesterone tăng đột ngột trong cơ thể, điều này kích thích sự sản xuất quá mức của melanin.

Khi da lão hóa, các tế bào melanin sẽ tăng kích thước và phân bổ rộng hơn trên bề mặt da. Điều này gây ra tình trạng tăng sắc tố da và hình thành các đốm nâu, tăng số lượng đồi mồi, đặc biệt là ở những người trên 40 tuổi.

Việc sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai, thuốc chống trầm cảm và các loại hóa chất điều trị tại chỗ có thể có những tác động phụ, trong đó bao gồm tăng sắc tố melanin. Nếu sử dụng thuốc trong thời gian dài, có thể dẫn đến sự xuất hiện rõ ràng của các đốm nâu trên da.

Một số người có làn da nhạy cảm dễ bị ảnh hưởng khi tiếp xúc với các loại thực vật như chanh, cần tây... chứa hợp chất furvitymarin, khiến da dễ tổn thương hơn dưới tác động của tia UV. Hiện tượng này được gọi là viêm da tiếp xúc quang hóa. Bên cạnh đó, ở những người bị rối loạn acanthosis nigricans, các vùng da như nách và sau gáy có thể trở nên dày lên và sẫm màu. Tình trạng này đôi khi còn được xem là dấu hiệu liên quan đến bệnh tiểu đường.

Cách điều trị tăng sắc tố da ở mặt giúp bạn giải quyết vấn đề này để cảm thấy tự tin hơn trong cuộc sống. Vậy da bị tăng sắc tố nên dùng gì? Nếu muốn cải thiện hiện tượng tăng sắc tố melanin ở da, bạn có thể tham khảo các phương pháp như sau:

Rối loạn nội tiết tố có thể dẫn đến sự tăng sản xuất melanin. Để ngăn ngừa tái phát và điều trị tận gốc, điều chỉnh cân bằng nội tiết tố là yếu tố quan trọng. Điều này có thể được thực hiện bằng cách xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, bổ sung chất béo omega 3 và tăng cường tiêu thụ trái cây, rau xanh trong khẩu phần hàng ngày. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các loại viên uống hỗ trợ cân bằng nội tiết tố để bổ sung cho cơ thể.

Có một số loại thuốc có khả năng ức chế sự sản sinh melanin hiệu quả. Tuy nhiên, những loại thuốc này chỉ được sử dụng theo đơn của bác sĩ. Nếu tự ý dùng hoặc lạm dụng, có thể làm tình trạng tăng sắc tố da trở nên càng đậm màu hơn.

Da bị tăng sắc tố nên dùng gì? Sử dụng các sản phẩm đặc trị bôi ngoài da chứa các thành phần như bên dưới đây có thể giúp giảm sự sản sinh melanin quá mức:

Mặc dù các thuốc bôi đặc trị tăng sắc tố da có thể giúp cải thiện tình trạng này hiệu quả. Tuy nhiên, tốt nhất, để hạn chế hiện tượng kích ứng trên da, bạn nên tham khảo ý kiến từ các bác sĩ chuyên khoa.

Xem thêm: Các Loại Vitamin C Phổ Biến, Công Dụng Và Cách Lựa Chọn

Một phương pháp hiệu quả để điều trị tăng sắc tố da là kết hợp sử dụng kem bôi ngoài da với các liệu pháp công nghệ cao như laser, peel da, ánh sáng sinh học, mài da vi điểm và nhiều giải pháp khác. Kết hợp này giúp cải thiện tình trạng tăng sắc tố melanin một cách đáng kể và mang lại hiệu quả lâu dài.

Peel da hóa học là một phương pháp điều trị tăng sắc tố da bằng cách áp dụng dung dịch acid lên bề mặt da. Quá trình này giúp loại bỏ lớp biểu bì trên da, làm giảm tình trạng tăng sắc tố. Ngoài ra, peel cũng có khả năng làm trẻ hóa da một cách hiệu quả. Tuy nhiên, phương pháp peel hóa học có thể gây ra một số tác động phụ như da đỏ, phồng rộp. Do đó, trước khi áp dụng peel da trị mụn, peel da tại nhà, để điều trị tăng sắc tố da, bạn cần cân nhắc và tham khảo ý kiến chuyên gia. Đồng thời, hãy lưu ý thời gian bao lâu thì peel da 1 lần và sử dụng kem chống nắng cho da nhạy cảm để bảo vệ da sau khi peel.

>>>Xem thêm:

Da bị tăng sắc tố nên dùng gì? Dưới đây là một số nguyên liệu tự nhiên có thể giúp điều trị tăng sắc tố da tại nhà một cách đơn giản: 

Giấm táo chứa axit axetic, một chất tự nhiên giúp làm sáng các vùng da tối màu. Bạn có thể áp dụng phương pháp này theo các bước sau:

• Bước 1: Pha loãng giấm táo với nước theo tỉ lệ 1:1 trong một chén hoặc bình nhỏ.
• Bước 2: Thoa hỗn hợp lên vùng da bị sẫm màu và để yên trong khoảng 2-3 phút.
• Bước 3: Rửa sạch lại bằng nước ấm để loại bỏ dung dịch.
• Bước 4: Lặp lại quy trình này hai lần mỗi ngày để đạt được hiệu quả như mong muốn.

Lô hội chứa aloin, một hợp chất tự nhiên giúp làm mờ sắc tố da hiệu quả mà không gây hại. Đây là một phương pháp an toàn và tự nhiên để cải thiện màu da. Bạn có thể thực hiện theo các bước sau:

• Bước 1: Lấy gel lô hội tươi hoặc sử dụng gel lô hội nguyên chất, sau đó thoa đều lên vùng da bị tăng sắc tố vào buổi tối trước khi đi ngủ.
• Bước 2: Để gel lô hội thẩm thấu qua đêm, không cần rửa ngay.
• Bước 3: Rửa sạch da bằng nước ấm vào sáng hôm sau để loại bỏ lớp gel còn sót lại.
• Bước 4: Lặp lại quy trình này mỗi ngày để đạt được kết quả cải thiện rõ rệt.

Chiết xuất từ trà xanh được biết đến với khả năng làm dịu và cải thiện sắc tố da hiệu quả. Để áp dụng phương pháp này, bạn có thể thực hiện các bước đơn giản sau:

• Bước 1: Ngâm một túi trà xanh vào nước sôi trong khoảng 3-5 phút để chiết xuất các dưỡng chất.
• Bước 2: Lấy túi trà ra và để nguội đến nhiệt độ an toàn cho da.
• Bước 3: Đặt túi trà lên vùng da cần cải thiện và giữ yên trong vài phút.
• Bước 4: Thực hiện quy trình này hai lần mỗi ngày để thấy được sự thay đổi tích cực.

Sữa và sữa chua chứa axit lactic, một hợp chất tự nhiên giúp làm sáng da và giảm sắc tố hiệu quả. Bạn có thể thực hiện theo các bước sau để tận dụng lợi ích này:

• Bước 1: Chuẩn bị một miếng bông sạch và nhúng vào sữa tươi hoặc sữa chua không đường.
• Bước 2: Nhẹ nhàng thoa đều miếng bông lên vùng da sẫm màu, đảm bảo dung dịch phủ kín khu vực cần cải thiện.
• Bước 3: Để khô tự nhiên trong vài phút, sau đó rửa sạch bằng nước ấm nếu cần.
• Bước 4: Thực hiện đều đặn hai lần mỗi ngày để đạt được kết quả tốt nhất.

Nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ hoa phong lan mang lại hiệu quả đáng kể trong việc làm sáng da, tương đương với vitamin C. Khi sử dụng chiết xuất này liên tục trong vòng 8 tuần, các đốm tối màu không chỉ mờ đi mà còn giảm kích thước, giúp da trở nên đều màu hơn và rạng rỡ hơn. Đây là một giải pháp tự nhiên và dịu nhẹ, phù hợp cho nhiều loại da.